10. JW Roy - Laagstraat 443

Ik zoek zolang ik vinden kan..
Het leek me wel aardig om voordat we naar Amerika vertrekken te beginnen met een plaat uit Brabant.
Het gebeurt niet vaak meer dat ik een plaat ontdek via een radioprogramma. Meestal heb ik de mp3's dan al binnen. Het zal wel komen omdat dit een werkje in het Brabantse dialect is. Dat soort platen vind je doorgaans niet zo snel op Soulseek..
De interesse voor deze plaat werd gewekt toen Kortsten Dag werd gedraaid tijdens NPS Kunststof. Het is een vrolijk swingend zwiernummer over een luie winterdag: de kortste dag van het jaar. (Gisteren!)
De grote kwaliteit van Laagstraat 443 is het heerlijke sentiment wat er uit spreekt. Roy, al jaren Amsterdammer, heeft heimwee naar zijn Brabantse wortels. Dit verlangen wordt in het tekstboekje zelfs vormgegeven in een tenenkrommend nostalgisch verhaaltje. Dat is tegelijk ook precies de kwaliteit van de plaat, balanceren tussen oprechte emoties en het moment dat je een grens overschrijdt en een cabaretesk clichénummer maakt. Ergens vlakbij de grens is het echt genieten.
Vooral in het begin van de plaat zit Roy op de juiste plek. Dan zijn de grappen grappig ("ik moet nu toch echt naar de C1000 schat") en is de plaat muzikaal ook op zijn sterkst. Misschien gaat dat wel als vanzelf samen.
Als ik mijn jaarlijstje van 2004 erbij pak is deze plaat het best te vergelijken met A Grand Don't Come For Free van the Streets. Ook op dat album worden kleine emoties groot verteld en ook die plaat hakte erin.
Rabobankblues is de Empty Cans van dit jaar. En dan te bedenken dat pas deze week het kwartje viel wat betreft de tekst van dit nummer. Ja, ik had altijd wel door dat het nummer over van Gogh ging. Op de een of andere manier hoorde ik echter eem paar dagen terug pas hoe uitgekiend de tekst in elkaar zit. Het draait om een een tripje naar het van Gogh museum, waar je kennelijk niet in de rij hoeft te staan met een Rabobankpasje, en hoe je toch wat bluesy kunt worden van al dat postume succes. Ik ben echter zo vrij geweest om het refrein het hele jaar op te vatten als een loflied op De Mens, waar ook ter wereld: ("van Zundert tot Bangkok"). En niet alleen de mens van Gogh, of dat zijn schilderijen overal ter wereld hangen. Uiteindelijk is het natuurlijk ook de melodie die de song maakt. Popsong van het jaar.
Een ander voorbeeld van zo'n geslaagde balanceringsact op het randje van vals sentiment is Tijd Um Te Verdoen. Een typische Van Morrison spoken word nummer, alleen dan in het Brabants. ("Sintels op een jaagpad krakend onder een schoen.. Laat me nou 'ns zingen, dan")
Waarom deze plaat dan slechts op 10 is belandt?
Dat komt door de extreme verschillen in kwaliteit. Nummers als Cis Verdonk, Naar Zeeland en vooral het tenenkrommend flauwe Marionneke Sanders zitten aan de verkeerde kant van die eerdergenoemde lijn en doen de waardering voor deze plaat als geheel behoorlijk kelderen.
Gelukkig zijn er ook nog nummers als Saam: een akoestische gitaar en een electrische gitaar die, als Richard Thompson in Thoughts of Mary Jane, (van Nick Drake) daar vriendelijk en vrij doorheen wandelt.
In de beste nummers, en dus ook in Saam, vallen alle kleine dingen op hun plaats. JW Roy zingt over onderweg zijn naar Amsterdam en dan zegt hij ineens "hoi". Het lijkt niets, maar het is toch alles.
Beste plaat van Nederlandse bodem uit 2005.

Man ik heb oe gemist vandaag,
gemist d'n hele dag
ik was hier en gij bleef daar
Gemist d'n hele dag.

Hoogtepunten:
*Nie Meer Goed
*Saam
*Rabobankblues
*Kortsten Dag
*Tijd Um Te Verdoen