Jandekdag: #0739

Vanaf nu is het donderdag Jandekdag. Een interessant experiment wat mij betreft. Krijg ik het voor elkaar pakweg een heel jaar elke week een plaat van Jandek te beluisteren, laat staan er iets over te schrijven.
Een mininieme introductie.
Jandek maakt atonale folk/blues en is een van de bekendste exponenten van het genre "Outsider music". Die naam zegt alles natuurlijk. Wie naar Jandek luistert is een pretentieuze klootzak of een sadomasochist. Maar toch, Jandek fascineert. Je zou het oeuvre van Jandek als 1 groot kunstproject kunnen zijn. Een oeuvre waarin de context een zeer belangrijke rol speelt. Wat dat betreft maakt Jandek pop. Het verhaal Jandek, de fotograaf Jandek, de man Jandek. Jandek is pas echt voer voor speculerende psychologen van de koude grond. Ik denk en pretendeer ook niet dat ik niet in de valkuil ga trappen. Zelfs bij debuutplaat Ready For The House schieten allerlei gedachten over Jandek's morbide fantasieën door je hoofd. Dat komt doordat Jandek een van de weinige artiesten is waarbij ook ik op de teksten ga letten, dat kan ook niet anders want hij kermzingt luid en duidelijk en bovendien speelt hij min of meer dezelfde "akkoorden" de hele plaat lang. Wat de focus vanzelf doet verleggen.
Ready For The House opent met een instant classic: Naked in the Afternoon.

I got a vision, a teenage daughter
Who’s growing up naked in the afternoon
I know a brother close to his mother
Who stays out late in the evening time

De muziek kun je haast Indisch meditatief noemen. De start doet me altijd denken aan een oriëntaalse sitar improvisatie. Je zou het rustgevend kunnen noemen.
Jandek heeft niet de neiging het fretboard van zijn gitaar te gebruiken, ook verandert hij per album haast niet van stemming. Niet van gitaarstemming en ook niet van gemoedsstemming. De plaat houdt consistent vast aan akoestisch gepluk en een bij tijd en wijle een stampende voet die alles een eigenaardige puls geeft.
Positief gezien zou je dit compromisloos kunnen noemen, maar het wreekt zich wel. Als je Ready For The House an sich op de muziek beoordeelt zijn er maar een stuk of 3,4 goede nummers. Toch is er altijd wel wat interessants te ontdekken, goede wil doet wonderen!
Zo is hij ook de koning van de zelfverwijzing. Teksten op Ready For The House worden later albumtitels en nummers krijgen meerdere uitvoeringen in zijn oeuvre.
Een goed voorbeeld van dat laatste is European Jewel (Incomplete) op Ready For The House. Dit nummer zullen we later nog vaak tegenkomen. Onder Jandek-fans is de riff beroemd. Het is namelijk de enige gitaarriff die de man lijkt te kennen. European Jewel vormt hier het slotstuk van de plaat en is meteen het tweede echte hoogtepunt op de plaat. Om Jandek valt ook te lachen, hoor hem jammerend schreeuwen in European Jewel:

There’s bugs in my brain
I can’t feel any pain

Een paradoxale glimlach is het gevolg.